Προτάσεις Νομοθετικού Περιεχομένου για την Έγκριση Τοποθέτηση και Χρήσης Πλωτής Εξέδρας από τους Εκμισθωτές Θαλασσίων Μέσων Αναψυχής.

Θέμα: Προτάσεις Νομοθετικού Περιεχομένου για την Έγκριση Τοποθέτηση και Χρήσης Πλωτής Εξέδρας από τους Εκμισθωτές Θαλασσίων Μέσων Αναψυχής.

Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, 

Με τον ισχύοντα νόμο για τον αιγιαλό (ν. 2971/2001), όπως μεταγενέστερα τροποποιήθηκε με τον ν. 4607/2019, ρυθμίστηκαν, μεταξύ άλλων, και θέματα για την παραχώρηση απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που σχετίζονται με την εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής. Όμως, κατά το χρονικό διάστημα που επακολούθησε από την εφαρμογή των τελευταίων τροποποιήσεων διαπιστώθηκαν ορισμένες αδυναμίες και καθυστερήσεις στη διαδικασία και, αφού εντοπίσαμε στην πράξη τα κενά και τις καθυστερήσεις στη διαδικασία, ερχόμαστε τώρα γνωρίζοντας τι ακριβώς πήγε λάθος να προτείνουμε τροποποιήσεις/ διορθώσεις, ώστε οι επιχειρήσεις εκμίσθωσης θαλασσίων μέσων αναψυχής, οι οποίες είναι απόλυτα συμβατές με το περιβάλλον, καθώς σε αυτό επενδύουν – αυτό είναι που τους δίνει προστιθέμενη αξία, να αντιμετωπίζονται, αναφορικά με την χρήση του αιγιαλού, ως μια αυτοτελή δραστηριότητα και να μην εμπλέκονται με άλλες δραστηριότητες (ομπρελοκαθίσματα, καντίνες κ.λ.π.). Οι επιχειρήσεις του κλάδου μας συμβάλλουν ιδιαίτερα στο τουριστικό προϊόν της χώρας και το βασικό που έχουμε εξηγήσει, είναι ότι πρέπει να καθορίσουμε ακριβώς την επιχείρηση εκμίσθωσης θαλασσίων μέσων αναψυχής, η οποία σε συνεργασία και με τους τουριστικούς παράγοντες θα μπορέσει να συμβάλλει στην περαιτέρω άνοδο του ελληνικού τουρισμού.

Το σύνολο σχεδόν των άνω των χιλίων εκατό επιχειρήσεων (1.100) του κλάδου μας είναι μικρομεσαίες ή μικροεπιχειρήσεις. Έχουν να αντιμετωπίσουν την εποχικότητα σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη ζήτηση. Προέχει λοιπόν να βελτιώσουμε τις επιδόσεις και την ανταγωνιστικότητα. Δηλαδή να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της εποχικότητας και να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.

Με αυτή την προοπτική σας παρουσιάζουμε τα προβλήματα που σχετίζονται με την διαδικασία παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας στις επιχειρήσεις μας που επηρεάζουν καταλυτικά την ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα του κλάδου μας και αποτρέπει τις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές της χώρας μας να είναι ελκυστικές περισσότερους μήνες  τον χρόνο σε τουρίστες, που επιθυμούν να εκμισθώσουν θαλάσσια μέσα αναψυχής. Νομίζουμε ότι έχει έρθει η ώρα να καθορίσουμε το πλαίσιο της επιχείρησης εκμίσθωσης θαλασσίων μέσων αναψυχής σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις που κάνουν χρήση αιγιαλού και παραλίας. Θεωρούμε ότι οι επιχειρήσεις μας συμβάλλουν καθοριστικά στο τουριστικό προϊόν και στην τουριστική εμπειρία και θέλουμε να βρούμε τρόπους να στηρίξουμε αυτή την κοινή προσπάθεια, προς όφελος της μέσης ελληνικής οικογένειας, της ελληνικής κοινωνίας, του ΑΕΠ της χώρας και, φυσικά, των επιχειρήσεών μας. Είναι εμφανές και αυταπόδεικτο ότι οι επιχειρήσεις μας ανθούν στις τουριστικές περιοχές και παράλληλα δίνουν επιπλέον δύναμη και μόχλευση στον ελληνικό τουρισμό, και στοχεύουν σε χρονική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας, καθώς και αύξηση της μέσης δαπάνης και της διάρκειας παραμονής των επισκεπτών. 

Έχοντας ενημερωθεί πως επίκεινται ευρύτερες αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου περί αιγιαλού και παραλίας με το οποίο θα τροποποιείται ο σήμερα ισχύων νόμος για τον αιγιαλό (ο νόμος 2971/2001) παραθέτουμε πιο κάτω τις προτάσεις/ εισηγήσεις του Συνδέσμου μας. με την αντικατάσταση, την προσθήκη ή την παρεμβολή άρθρων, παραγράφων ή κεφαλαίων στην ισχύουσα νομοθεσία.

Ειδικότερα επί των επί μέρους άρθρων θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:

Α. Άρθρο 13, πργ. 4.

Η  παράγραφος  4 του άρθρου 13, προβλέπει τα εξής: 

4. Είναι δυνατή η παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, καθώς και τραπεζοκαθισμάτων, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού και ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους του αιγιαλού, με τη διαδικασία και τους όρους των παρ. 2 και 3. Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 4607/19, άρθρο 31, ο σκοπός του νομοθέτη αποτυπώνεται σε αυτήν ως  εξής: 

Έχει απαλειφθεί από τη διάταξη η υποχρέωση ύπαρξης ελεύθερης ζώνης τουλάχιστον 100 μέτρων ανάμεσα τους παραχωρησιούχους, δεδομένου ότι στις μικρές παραλίες αυτό δεν μπορούσε να εφαρμοστεί και ορίζεται ότι αφήνεται ως ελεύθερος χώρος τουλάχιστον το εξήντα τοις εκατό  (60%)  του συνολικού εμβαδού κάθε παραλίας, ισοκατανεμημένου σε όλο το μήκος της παραλίας, μη υπολογιζομένου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος. 

Η παραπάνω παράγραφος τέθηκε προς αντικατάσταση της πργ. 3 του άρθρου 13, όπου η διατύπωσή της είχε ως εξής: 

3. Είναι δυνατή η παραχώρηση, με τη διαδικασία και τους όρους του πρώτου εδαφίου της προηγούμενης παραγράφου, της απλής χρήσης αιγιαλού για την άσκηση δραστηριοτήτων, που εξυπηρετούν τους λουομένους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχηλάτου αναψυκτηρίου κ.λπ.). Αν παραχωρηθεί η χρήση αιγιαλού για την εκμίσθωση καθισμάτων και ομπρελών, η έκταση αιγιαλού κάθε παραχώρησης δεν δύναται να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα. Εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει μεταξύ των διάφορων χώρων του αιγιαλού που έχουν παραχωρηθεί να υφίσταται ενδιάμεση απόσταση ελεύθερης ζώνης τουλάχιστον εκατό (100) μέτρων μήκους. Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζονται εάν πρόκειται να παραχωρηθεί αιγιαλός για να εκμισθωθούν καθίσματα και ομπρέλες από εκείνους που έχουν γειτονικά καταστήματα και μόνο για το χώρο εμπρός από τα καταστήματά τους.

Επομένως, σύμφωνα με την αληθή έννοια της διάταξης και την βούληση του νομοθέτη, η εφαρμογή της περιορίζεται στις παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων. Αντί, λοιπόν, να υπάρχει ενδιάμεση απόσταση εκμισθωμένης ζώνης τουλάχιστον 100 μέτρα μήκος, με την νεότερη νομοθετική πρωτοβουλία ο νομοθέτης επέλεξε να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης. Επιπλέον, η ελεύθερη έκταση πρέπει να είναι ισοκατανεμημένη σε όλο το μήκος της παραλίας.

Σημειωτέον εν τέλει, ότι σύμφωνα με την πργ. 5, του άρθρο 13, του ν. 2971/2001, ο περιορισμός του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, σε πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα, που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 4, δεν ισχύει για τις παραχωρήσεις σε όμορα του κοινοχρήστου χώρου ξενοδοχεία, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping) και σύνθετα τουριστικά καταλύματα των υποπερ. αα’, ββ’ και δδ’ της περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155), που λειτουργούν νόμιμα. Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων του πρώτου εδαφίου της παρούσας, καταλείπεται από τις προβολές των ορίων κάθε επιχείρησης ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εκατέρωθεν των ορίων της.

Επομένως, η ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) δεν ισχύει στην περίπτωση συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων.  Ωστόσο, ορισμένοι δήμοι ερμηνεύοντας συσταλτικά την παραπάνω διάταξη προχωρούν κατά προτεραιότητα  σε απευθείας παραχωρήσεις σε όμορα του κοινόχρηστου χώρου ξενοδοχεία, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις, τουριστικά καταλύματα, επιπλωμένα διαμερίσματα και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα να μην παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού στο ποσοστό που αναφέρει ο νόμος, και συνακόλουθα να μην προχωρούν στις δια δημοπρασίας παραχωρήσεις στου εκμισθωτές θαλασσίων μέσων αναψυχής, ισχυριζόμενοι ότι δεν παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του.  

Περαιτέρω, οι θέσεις δραστηριοποίησης των εκμισθωτών θαλασσίων μέσων αναψυχής είναι επακριβώς καθορισμένες (οριοθετημένες με συντεταγμένες) από την επιτροπή του άρθρου 35 του Γ.Κ.Λ. 20. Συνακόλουθα δε και οι παραχωρήσεις κοινόχρηστου τμήματος του αιγιαλού πρέπει να συμπίπτουν (ταυτίζονται) με τις θέσεις αυτές, αφού δεν επιτρέπεται η μετατόπισή τους σε άλλο σημείο από αυτό που η Επιτροπή έχει ήδη κρίνει. Σημειωτέον ότι η κύρια δραστηριότητα των εκμισθωτών θαλασσίων μέσων αναψυχής διενεργείται εντός του θαλασσίου χώρου και κατά συνέπεια ο παραχωρούμενος επί του αιγιαλού χώρος είναι μικρού εμβαδού και ο απολύτως απαραίτητος για την άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Επομένως, σε καμία περίπτωση ο χώρος αυτός δεν περιορίζει την ελεύθερη έκταση του αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του.

Τούτων δοθέντων, ο Σύνδεσμός μας θεωρεί ότι σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και δεδομένου της μη ύπαρξης αντιθετικής διάταξης, οι θέσεις (πόστα) των εκμισθωτών θαλασσίων μέσων αναψυχής επί του αιγιαλού και της παραλίας δεν επηρεάζουν την ύπαρξη ελεύθερης έκτασης σε αυτήν. Εξάλλου, αντίθετη εκδοχή δεν δικαιολογείται ούτε από την τελολογική ερμηνεία των υπό κρίση διατάξεων, σκοπός των οποίων είναι η προστασία του εννόμου αγαθού της επαγγελματικής ελευθερίας. Τυχόν αντίθετη θέση θα οδηγούσε σε φαλκίδευση του συνταγματικού μας αυτού δικαιώματος.

Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ζητάμε να διευκρινιστεί στον νόμο, και ειδικότερα στη συγκεκριμένη διάταξη, ότι οι επιχειρήσεις θαλασσίων μέσων αναψυχής εξαιρούνται από την περίπτωση «… να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%)», καθόσον η διάταξη αυτή αναφέρεται στην ανάπτυξη ομπρελοκαθισμάτων.  

Τελειώνοντας, είναι ανάγκη να σας αναφέρουμε ότι ο μοναδικός στόχος της παρέμβασής μας αποτελεί συμβολή μας στην επίλυση του προβλήματος, θέτοντας υπόψη σας στοιχεία, τα οποία ενδεχομένως δεν είχαν ληφθεί υπόψη, έτσι ώστε έχοντας πλήρη γνώση όλων των δεδομένων, η όποια απόφασή σας να μην αφήνει περιθώρια αμφισβητήσεων. Και τούτο διότι οι εκμισθωτές θαλασσίων μέσων αναψυχής δραστηριοποιούνται στον ίδιο χώρο επί πολλά χρόνια και η ενδεχόμενη απόρριψη του αιτήματός τους για την παραχώρηση του ίδιου χώρου επί του αιγιαλού οδηγεί σε ιδιαίτερα δυσμενή αποτελέσματα όσον αφορά την βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους.   

Β. Άρθρο 13, πργ 2α. 

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2α  του άρθρου 13 του ν.2971/2001, όπως ισχύει, η δια δημοπρασίας παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας «δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία (3) έτη». Όσον αφορά τις άνευ δημοπρασίας παραχωρήσεις (όμορους) οι διατάξεις της παρ. 5α του ιδίου ως άνω άρθρου ορίζουν ότι η παραχώρηση είναι δυνατή «για χρονικό διάστημα μέχρι τρία (3) έτη».

Με βάση τα περιλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, η μέγιστη δυνατή διάρκεια της δια δημοπρασίας μίσθωσης «… περιορίζεται στα τρία (3) έτη, ώστε ο χρόνος να είναι αρκετός για την επαρκή απόσβεση της επένδυσης του παραχωρησιούχου σε κατάλληλο εξοπλισμό αλλά και αποτρεπτικός για επιπλέον εκ μέρους του, κατασκευαστικές επεμβάσεις στο χώρο.» (βλ. αιτιολογική έκθεση σε www.hellenicparliament.gr )

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 47458 ΕΞ 2020 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1864/Β/15-5-2020), με θέμα «Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών.»,  στο άρθρο 6 «Χρόνος παραχώρησης απλής χρήσης – Έναρξη ισχύος της παραπάνω Κοινής Υπουργική Απόφασης ορίστηκε ότι «….Είναι δυνατή η παραχώρηση απλής χρήσης για ένα ή περισσότερα έτη, με λήξη των συμβάσεων παραχώρησης απλής χρήσης αποκλειστικά τις ημερομηνίες 31.12.2020, 31.12.2021 ή 31.12.2022.».

Με τα υπ’ αριθ. 130/25-05-2020 και 176/26-11-20 έγγραφά μας είχαμε επισημάνει ότι η άσκηση της επαγγελματικής μας δραστηριότητάς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραχώρηση της απλής χρήσης κοινόχρηστου τμημάτων αιγιαλού και παραλίας. Η αρχή της ισότητας, επιβάλλει την όμοια διοικητική μεταχείριση ατόμων που βρίσκονται κάτω από τις ίδιες οικονομικές συνθήκες (π.χ. είναι νομικά ανίσχυρο και λογικά παράδοξο και ανεπίτρεπτο εκμισθωτές θαλασσίων μέσων αναψυχής που έχουν την έδρα τους στον ίδιο Νομό, αλλά σε διαφορετικό Δήμο, ή έστω σε διαφορετικό νομό να διαφοροποιείται η επαγγελματική τους άδεια με μοναδικό κριτήριο το χρονικό διάστημα που επιλέγει ο κάθε Δήμος για την παραχώρηση του αιγιαλού.

Σε απάντηση του εγγράφου μας, η Διεύθυνση Δημ. Περιουσίας, Τμήμα Β’, του Υπουργείου Οικονομικών με το υπ’ αριθμ.: 228ΕΞ2021/04-01-21 έγγραφο της μας απάντησε ότι «… είναι στη δυνητική ευχέρεια του Δήμου η χρονική διάρκεια των σχετικών παραχωρήσεων. Ως εκ τούτου, το αίτημά σας για την έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου για την ορθή εφαρμογή της εν λόγω Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τους Δήμους, η οποία θα αναφέρει «σαφώς ότι η διάρκεια της δημοπρασίας μίσθωσης αιγιαλού και παραλίας είναι δύο (2) έτη και να συμπίπτει με την χρονική διάρκεια της παραχώρησης του κοινόχρηστου χώρου αιγιαλού και παραλίας προς τους Δήμους με στόχο την ομοιογενή αντιμετώπιση του θέματος από τις αρμόδιες Υπηρεσίες και τη διευκόλυνση της άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας των μελών σας» δεν είναι δυνατή, δεδομένου ότι το περιεχόμενο μιας διευκρινιστικής εγκυκλίου δεν είναι δυνατόν να διαφοροποιείται από τα οριζόμενα στην ως άνω Κοινή Υπουργική Απόφαση.»     

Ωστόσο, η γραμματική ερμηνεία που υιοθέτησε και εφαρμόζει το Υπουργείο καταλήγει σε συμπέρασμα που βρίσκεται σε αντίθεση με το σκοπό του νομοθέτη, ήτοι ότι εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δήμων η διάρκεια παραχώρησης των συμβάσεων. Η νομοθετική εξουσιοδότηση απευθύνεται προς τους αρμόδιους Υπουργούς, οι οποίοι μπορούν με ΚΥΑ να παραχωρήσουν απλή χρήση τμήματος αιγιαλού και παραλίας μέχρι τρία (03) χρόνια. Αφ’ ης στιγμής, όμως, η παραχώρηση με την ΚΥΑ γίνεται για τρία (03) χρόνια δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Δήμου η περαιτέρω κατάτμηση της. 

Η απουσία σαφών κανόνων σε εθνικό επίπεδο που διέπουν την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης προκαλεί ανασφάλεια δικαίου, εμποδίζει την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και στρεβλώνει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι οικονομικοί φορείς, ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου μας, στερούνται των δικαιωμάτων τους εντός της εσωτερικής αγοράς και χάνουν σημαντικές εμπορικές ευκαιρίες, ενώ οι δημόσιες αρχές ενδέχεται να μην διαχειρίζονται τους δημόσιους πόρους κατά τρόπον ώστε οι πολίτες της να λαμβάνουν ποιοτικές υπηρεσίες στις καλύτερες τιμές. Ένα κατάλληλο, ισορροπημένο και ευέλικτο νομικό πλαίσιο για την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης θα εξασφάλιζε πραγματική και άνευ διακρίσεων πρόσβαση στην αγορά για όλους τους επαγγελματίες του κλάδου, καθώς και ασφάλεια δικαίου, πράγμα που θα ευνοήσει τις επενδύσεις σε υποδομές και υπηρεσίες προς τους καταναλωτές. Το εν λόγω νομικό πλαίσιο θα προσέφερε επίσης αυξημένη ασφάλεια δικαίου στις επιχειρήσεις και θα μπορούσε να αποτελέσει βάση και μέσον για περαιτέρω άνοιγμα των διεθνών αγορών.

Στο πλαίσιο αυτό, οι συμβάσεις παραχώρησης για πέντε (5) έτη σε όλους τους επιχειρηματίες του κλάδου αποτελούν σημαντικά μέσα για τη μακροπρόθεσμη διαρθρωτική ανάπτυξη των υποδομών και των προσφερόμενων υπηρεσιών, συμβάλλοντας στην προώθηση του ανταγωνισμού εντός της διεθνούς αγοράς, καθιστώντας δυνατή την αξιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης του ιδιωτικού τομέα και συμβάλλοντας στην επίτευξη αποτελεσματικότητας και καινοτομίας, και θα υποστηρίξει την επίτευξη βιώσιμων στόχων δημόσιας πολιτικής. 

Επίσης κρίνουμε αναγκαίο η νομοθετική εξουσιοδότηση να προβλέπει ορισμένη προθεσμία για την έκδοση της ΚΥΑ. Η προθεσμία αυτή θα ήταν χρήσιμο και αποτελεσματικό να οριστεί στο τελευταίο τρίμηνο πριν την λήξη της προηγούμενης ΚΥΑ και σε καμία περίπτωση να μην υπερβαίνει τον χρόνο ισχύος της προηγούμενης ΚΥΑ. Και τούτο, διότι με τον ισχύοντα, σήμερα, σύστημα η ΚΥΑ εκδίδεται συνήθως τρείς τέσσερις μήνες μετά την λήξη της προηγούμενης, με αποτέλεσμα με τη διαδικασία που ακολουθείται οι συμβάσεις παραχώρησης να ολοκληρώνονται κατά τον μήνα Αύγουστο, δηλαδή πάει σχεδόν χαμένος ένας χρόνος. Η τροποποίηση ή συμπλήρωση των ισχυόντων κανόνων θα ενδυναμώσει την ασφάλεια, την ενότητα και την προσβασιμότητα του δικαίου. 

Γ. Επιτρεπόμενες Κατασκευές. 

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 47458 ΕΞ 2020 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1864/Β/15-5-2020), με θέμα «Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών.», στο άρθρο 14, με τίτλο «Πρόσθετοι όροι και προϋποθέσεις παραχώρησης», ορίζονται, μεταξύ

άλλων, τα ακόλουθα:

–Για παραχώρηση που αφορά χρήση θαλασσίων μέσων αναψυχής, 1 προς εξυπηρέτηση του παραχωρησιούχου. Στην περίπτωση αυτή το μέγιστο εμβαδόν δαπέδου είναι 15 τ.μ.

– Στην περίπτωση εκμίσθωσης θαλασσίων μέσων αναψυχής, επιτρέπεται η χρήση ειδικής σκηνής τύπου κιόσκι (με σταθερή κατασκευή) για τοποθέτηση σωστικών μέσων (ατομικών σωσιβίων κ.λπ.) επιφανείας 10 τ.μ., εντός του παραχωρούμενου χώρου.

Από το χειρισμό των αναφορών των μελών μας προς τον Σύνδεσμό μας προκύπτει ότι σε μεμονωμένες περιπτώσεις προκρίνεται μια ανελαστική αντιμετώπιση των εκμισθωτών θαλασσίων μέσων αναψυχής έναντι του ελέγχου του συνόλου των περιπτώσεων σε επίπεδο προληπτικού καταστατικού ελέγχου που έχει ως αποτέλεσμα να παράγεται πολυπλοκότητα και να δημιουργεί στρεβλώσεις κατά την εξέταση των αιτημάτων των εκμισθωτών θαλασσίων μέσων αναψυχής. 

Ειδικότερα, σας αναφέρουμε ότι η Κτηματική Υπηρεσία του Νομού Αχαΐας για το κρίσιμο αυτό ζήτημα, δηλαδή της τοποθέτησης μιας λυόμενης κατασκευής μέχρι δέκα (10) τ.μ. για την εξυπηρέτηση των σκοπών της δραστηριότητάς μας, Μας απάντησε ότι «Σκηνή θεωρείται κατασκευή από ύφασμα με εύκαμπτο ή άκαμπτο σκελετό που συναρμολογείται στην ύπαιθρο για να χρησιμεύσει ως πρόχειρο κατάλυμα ή /και φορητή συναρμολογούμενη κατασκευή από αδιάβροχο ύφασμα που σχηματίζει μικρό προσωρινό κατάλυμα». Όμως, η ερμηνεία που υιοθετεί η Κτηματική Υπηρεσία του Νομού Αχαίας καταλήγει σε συμπεράσματα αντίθετα με τους σκοπούς της λογικής, εάν σκεφτεί κανείς ότι η τοποθέτηση ενός αντίσκηνου δεν συνάδει ούτε με το περιβάλλον, πολύ δε περισσότερο, δεν είναι ασφαλής για το σκοπό τον οποίο εξυπηρετεί. Ενώ, λοιπόν, με νομοθετική πρωτοβουλία ο νομοθέτης έδωσε τη δυνατότητα για την τοποθέτηση μιας ειδικής κατασκευής, χωρίς να απαιτείται η διαδικασία του άρθρου 14 του ν. 2971/2001, από εκεί και πέρα με εσφαλμένη ερμηνεία της διάταξης, η οποία πρέπει να εφαρμόζεται γενικά και αφηρημένα, δημιουργούνται καταστάσεις, οι οποίες είναι αντίθετες προς την βούληση του νομοθέτη, όπως στην προκειμένη περίπτωση. Επιπλεόν, η ερμηνεία που υιοθετεί και εφαρμόζει η εν λόγω Κτηματική Υπηρεσία καταλήγει σε συμπεράσματα που βρίσκονται σε αντίθεση με τους σκοπούς του νομοθέτη, αποκλείοντας την κατασκευή ενός ξύλινου κιόσκι και επιτρέποντας μόνο την τοποθέτηση ενός αντίσκηνου. Αναλογιστείτε, λοιπόν, εάν τα χαρακτηριστικά της τοποθέτησης ενός αντίσκηνου ταιριάζουν με την τουριστική ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών προς τους πελάτες μας. Είναι προφανές ότι η τοποθέτηση ενός αντίσκηνου έμπροσθεν των πολυτελών ξενοδοχείων δεν συμβάλει στην τουριστική κουλτούρα της χώρας μας   

Με την πρακτική αυτή, αποδυναμώνεται ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της ρύθμισης, ενώ παράλληλα διακυβεύεται η ασφάλεια δικαίου τόσο για τον πολίτη, όσο συχνά και για τη διοίκηση. Εν όψει αυτών, με το αριθ. 270/22-09/-21 έγγραφό μας είχαμε παρακαλέσει, στα πλαίσια του ρυθμιστικού/ ελεγκτικού ρόλου του Κράτους, για την αποσαφήνιση του κανονιστικού πλαισίου, με οδηγίες εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 14 της υπ’ αριθμ. 47458 ΕΞ 2020 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1864/Β/15-5-2020), ώστε να μην παραβιάζεται ο σκοπός του νομοθέτη.

Συναφώς επισημαίνουμε ότι στο άρθρο 43 του Νόμος 4688/2020 (ΦΕΚ 101/Α/24-5-2020) με θέμα «Τοποθέτηση ειδικών κατασκευών για εκδηλώσεις σχετικά με την ασφάλεια του κοινού στη θάλασσα», αναφέρονται τα ακόλουθα: 

Στην παρ. 7 του άρθρου 13Α του ν. 2971/2001 (Α’ 285) προστίθεται δεύτερο εδάφιο και η παρ. 7 του άρθρου 13Α του ν. 2971/2001 (Α’ 285) διαμορφώνεται ως εξής:

«7. …….Με την ίδια διαδικασία επιτρέπεται η παραχώρηση, άνευ ανταλλάγματος, της απλής χρήσης τμημάτων του αιγιαλού και της παραλίας προς Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, ύστερα από αίτηση του οικείου Δήμου, για την τοποθέτηση επ’ αυτών μη μονίμως πακτωμένων στο έδαφος και μέγιστου εμβαδού 10 τ.μ. ειδικών κατασκευών, οι οποίες προορίζονται για τη διεξαγωγή ενημερωτικών – εκπαιδευτικών εκδηλώσεων, σχετικά με την ασφάλεια του κοινού και την πρόληψη ατυχημάτων στη θάλασσα. Κάθε Ο.Τ.Α. α’ βαθμού οφείλει να εξασφαλίζει την πρόσβαση σε άτομα με ειδικές ανάγκες σε τουλάχιστον μία παραλία της χωρικής του αρμοδιότητας….».

Εφόσον, επομένως, αφού ο νομοθέτης επιτρέπει την κατασκευή ενός ξύλινου κιόσκι, δεν μπορεί στους εκμισθωτές θαλασσίων μέσων αναψυχής να επιβάλλεται η κατασκευή ενός αντίσκηνου. Λυόμενη κατασκευή είναι η κατασκευή, που αποτελείται από συναρμολογούμενα και αποσυναρμολογούμενα δομικά στοιχεία, που τοποθετούνται σε σταθερή βάση Προσωρινή κατασκευή είναι η κατασκευή που αποτελείται εξ ολοκλήρου από ξηρή δόμηση και εγκαθίσταται σε ελαφρά βάση ή με σημειακή θεμελίωση επί του εδάφους, τοποθετείται και απομακρύνεται σε λυόμενα μέρη, δεν απαιτεί εκτεταμένη υποδομή ώστε να αλλοιώνει σοβαρά το φυσικό έδαφος και δεν απαιτεί μόνιμη εγκατάσταση. Τοποθετείται για συγκεκριμένο σκοπό και διάρκεια . 

Η ακτογραμμή της χώρας μας, η οποία υπερβαίνει τις 16.000 χλμ, αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του τουριστικού μας προϊόντος και το σημαντικότερό ίσως συγκριτικό πλεονέκτημα μας έναντι άλλων ανταγωνιστριών χωρών, που λόγω των αυξημένων οικονομικών δυνατοτήτων που έχουν υπερτερούν σαφώς σε υποδομές. Η αξιοποίηση του συγκεκριμένου πλεονεκτήματος πρέπει να αποτελεί από τις πρώτες μας προτεραιότητες, καθώς μπορεί να συμβάλει στην άνοδο της τουριστικής κίνησης και επομένως στην αύξηση των εσόδων, τόσο των επιχειρήσεων και των τοπικών οικονομιών, όσο και του κράτους (από τους άμεσους και έμμεσους φόρους που εισπράττει), ενισχύοντας παράλληλα και την απασχόληση. Αξιοποίηση που βέβαια θα πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και την ιδιαιτερότητά του, αλλά και στο δικαίωμα των πολιτών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές. Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε υπέρ της παρανομίας, ούτε ασφαλώς υπέρ της τσιμεντοποίησης του χώρου του αιγιαλού, καθώς κάτι τέτοιο θα επέφερε, στο άμεσο μάλιστα μέλλον, τα ακριβώς αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Ωστόσο υπάρχουν κατασκευές που όντως αναβαθμίζουν το περιβάλλον και συμβάλουν στην εν γένει βελτίωση της εικόνας της περιοχής που βρίσκονται, η δε ύπαρξη τους αποτελεί πραγματικό γεγονός, το οποίο δεν μπορούμε να αγνοούμε. Η απουσία της δυνατότητας τοποθέτησης  των ανωτέρω εγκαταστάσεων είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει διαχρονικά ο  κλάδος μας, αποβαίνει κατά της ανταγωνιστικότητάς του τουριστικού μας προϊόντος και στερεί από τη χώρα μας έσοδα, δημιουργώντας παράλληλα σημαντικά προβλήματα στην απρόσκοπτη ολοκλήρωση της συνολικής δραστηριοποίησης  των επιχειρήσεων μας. 

Καθίσταται, επομένως  σαφές  ότι στον  παραχωρούμενο, σους εκμισθωτές θαλασσίων μέσων αναψυχής, κοινόχρηστο τμήμα  του αιγιαλού για την εξυπηρέτηση της δραστηριότητάς τους , επιτρέπονται οι ελάχιστες δυνατόν  μη μόνιμες, μη  σταθερές κατασκευές που μπορούν να αφαιρεθούν ευχερώς,  δεν παραβιάζουν τον προορισμό του αιγιαλού ως κοινόχρηστου πράγματος, και, δεν αλλοιώνουν τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία του ενόψει του μεγέθους τους και της έκτασης που καταλαμβάνουν.

Ο Σύνδεσμός μας εκτιμά ότι το ζήτημα πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά, έτσι ώστε να αποτελεί δικαίωμα η κατασκευή μιας λυόμενης, προσωρινής μη μόνιμα πακτωμένης ειδικής κατασκευής τουλάχιστον δεκαπέντε (15) τ.μ. και να μην επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια των οικείων Κτηματικών Υπηρεσιών.

Δ. Άρθρο 13, πργ 6 και 7.

Με το αριθ. πρωτ.: 242/11-05-21 έγγραφό μας έχουμε επισημάνει ότι οι διατάξεις της πργ. 6 και της πργ. 7 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001 βρίσκονται σε αντίφαση μεταξύ τους γιατί με το ίδιο πραγματικό συνδέουν δύο διαφορετικές και ασυμβίβαστες μεταξύ τους έννομες συνέπειες. Ενώ, λοιπόν, με την πργ. 7 του άρθρο 13 οι εκμισθώσεις θαλασσίων μέσων αναψυχής εξαιρούνται από τους περιορισμούς της παραχώρησης «όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των πέντε (5) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των εκατό πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων», με την πργ. 6 του ιδίου άρθρου αναιρείται από το δικαίωμα δεδομένου ότι «Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5, μπορεί να καλύπτει μέχρι το εξήντα τοις εκατό (60%) του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων».

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού ερωτήματος, μας ενημερώσατε με το υπ’ αριθμ. πρωτ.: 63663ΕΞ2021/31-05-21 έγγραφο σας ότι το θέμα χρήζει νομοθετικής ρύθμισης, με την οποία θα εξαιρούνται τα θαλάσσια μέσα αναψυχής από τους περιορισμούς των παρ. 6&7 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 4607/2019 και ισχύει. Η εν λόγω ρύθμιση θα εξεταστεί στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών του νομοθετικού πλαισίου περί αιγιαλού και παραλίας.

Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, 

 Η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις, προκειμένου να λειτουργεί το κράτος υπό συνθήκες περιορισμού μετακινήσεων, αλλά η πάταξη της γραφειοκρατίας ήταν αυτό που όλοι θέλαμε επί δεκαετίες. Πρόκειται για μια πολιτική ενδυνάμωσης του πολίτη, στήριξης των επιλογών του, της αξιοπρέπειας και της αυτοπεποίθησής του, ενώ ταυτόχρονα είναι μια πολιτική προώθησης της κοινωνικής δικαιοσύνης και άρσης ανισοτήτων εφόσον όλοι οι πολίτες εξασφαλίζουν την ίδια πρόσβαση. Το κράτος-εμπόδιο δίνει τη θέση του στο κράτος-αρωγό. Στο πλαίσιο αυτό, σας ευχαριστούμε για την μέχρι σήμερα συνεργασία σας και ελπίζουμε να είναι και στο μέλλον ακόμα πιο εποικοδομητική, ώστε να καταφέρουμε όλους τους στόχους συμβάλλοντας ιδιαίτερα στο τουριστικό προϊόν της χώρας.